de computer mag het nooit winnen van boerenverstand

Geschreven door Johan Staal op . Geplaatst in Rond de bal

Er was een tijd dat de KNVB nog bestond uit mensen van vlees en bloed. Mensen die voetbal begrepen. Die het verschil zagen tussen een jeugdteam dat boven zichzelf uitsteeg en een groep jochies die nog moest leren wat buitenspel is. Die wisten dat het spelletje meer is dan cijfers in een Excel-bestand. Maar dat was vroeger. Tegenwoordig bepaalt de computer de matrix,

logo



Deze week kreeg ik uitleg over hoe de indeling van jeugdteams aan het begin van een seizoen tot stand komt. En eerlijk is eerlijk: als je het hoort, val je bijna van je stoel van ongeloof. De KNVB krijgt ieder seizoen alle uitslagen van alle teams binnen. Op basis van die resultaten bepaalt een systeem in welke klasse een club het volgende seizoen wordt ingedeeld. Klinkt logisch, zou je zeggen. Tot je het van dichtbij meemaakt.

Neem De Heracliden JO8. Een jong team, samengesteld uit voornamelijk eerstejaars spelertjes. De club vroeg netjes om een plek in de derde klasse, zodat de jongens met plezier en vertrouwen konden groeien. Want daar draait het tenslotte om in de jeugd: plezier, ontwikkeling, samen leren voetballen. Maar nee, zegt de bond. De computer, pardon, “de matrix”, heeft gesproken. De cijfers van vorig seizoen tonen aan dat “deze lichting” eigenlijk thuishoort in de eerste klasse. Dat het om een compleet ander team gaat met grotendeels andere spelers? Dat doet er niet toe. Dat één of twee kinderen toevallig nog in dat team zitten, is genoeg om het hele elftal te beoordelen op prestaties van spelers die inmiddels bij een ander team voetballen. En dus werd De Heracliden JO8 ingedeeld in de eerste klasse. Tegenstanders die gemiddeld twee koppen groter zijn, sneller, sterker, en vaak al twee seizoenen ervaring hebben in de hogere regionen. Het resultaat? Zes wedstrijden, zes nederlagen. En niet een beetje verliezen, maar echt verliezen. Met cijfers waarvan je als trainer bijna denkt: laat die jongens maar penalty’s nemen tegen lucht, dat is beter voor hun zelfvertrouwen. 12-0, 18-1, 15-3, 21-0, 9-0 en 5-3. Doelsaldo: 7 voor, 80 tegen.

En bedankt, KNVB.

De bond lijkt te vergeten dat achter die cijfers echte kinderen zitten. Kinderen die met knikkende knieën het veld op gaan. Ouders die na de zoveelste oorwassing proberen hun kind op te peppen met “het gaat om het plezier”. Trainers die hun best doen om er iets positiefs van te maken, maar intussen ook de moed verliezen omdat ze weten dat dit niet klopt. Het bizarre is: vroeger gebeurde dit niet. Toen er nog mensen bij de KNVB zaten die luisterden, mee dachten, even de telefoon oppakten of langs kwamen bij de club. Die beseften dat cijfers nooit het hele verhaal vertellen. Als er een verzoek kwam om lager ingedeeld te worden, werd er gekeken naar de argumenten, naar de samenstelling van het team, naar wat sportief verantwoord was. Nu is er alleen nog een computer die zegt: “de matrix toont aan dat dit team eerste klasse is”. En een assistent die daar trouw bij knikt. De KNVB zegt altijd dat ze “luistert naar de clubs” en “meedenkt met de verenigingen. Elke keer als het districtsbureau verhuisde, van Hoogezand naar Heerenveen, en nu naar Zwolle , lijkt er weer een container vol gezond verstand achtergelaten te zijn op de parkeerplaats. Bij iedere verhuizing verdween een beetje van het menselijke gevoel uit de organisatie, en nam de spreadsheet het over. En dat is niet alleen een probleem bij De Heracliden. Dit gebeurt overal in Nederland. Clubs klagen al jaren over verkeerde indelingen, onlogische beslissingen en gebrek aan communicatie. Maar de KNVB lijkt doof voor signalen van onderaf. “De computer doet het zo, dus het zal wel kloppen.” Het is alsof de bond vergeten is waar amateurvoetbal om draait. Niet om data, niet om winstmarges of doelcijfers, maar om mensen. Om kinderen die leren samenwerken, verliezen, winnen, en plezier hebben. Als die basis verdwijnt, wat blijft er dan over? Natuurlijk, automatisering kan handig zijn. Maar als de computer niet meer kan onderscheiden tussen een team van 8-jarigen dat net begint en een ervaren ploeg die alles wint, dan gaat er iets fundamenteel mis. Wat zou er gebeuren als de bond gewoon eens even belde? “Hé, De Heracliden, we zien dat jullie een nieuw team hebben. Zullen we even meekijken wat verstandig is qua klasse?” Kost een kwartier. En je voorkomt dat acht jongetjes na zes wedstrijden het plezier in voetbal kwijt zijn. Maar nee. De computer zegt: eerste klasse. De mensen bij de bond zeggen: het systeem klopt. En de clubs? Die mogen het uitleggen aan de kinderen op de zaterdagochtend na weer een 15-0 nederlaag. Voetbal is emotie, menselijkheid, gevoel. Geen rekensom. Als de KNVB dat blijft vergeten, dan verliezen we meer dan alleen wedstrijden. Dan verliezen we de ziel van het amateurvoetbal.


Oproep aan de KNVB:

Gooi die matrix eens even uit het raam, pak de telefoon, en ga weer praten met de clubs. Niet alles wat meetbaar is, is belangrijk, en niet alles wat belangrijk is, is meetbaar. Breng het boerenverstand terug in het voetbal. Want zonder dat, wordt het nooit meer wat met die “verbinding tussen bond en club” waar men in Zeist zo graag over praat.