Jan ten Caat ken ik uit de voetbalwereld, waar hij als docent binnen de KNVB actief was en voor dezelfde bond de zomervoetbalkampen organiseerde. Maar Jan ken ik ook als de zwager van mijn helaas veel te vroeg overleden voetbalvriend Jan van Dijken. En daardoor is er altijd wel het contact gebleven, wat er nu voor zorgt dat hij dit nieuwe item, twintig vragen met maar een beetje voetbal, opent.
Betaald of amateurvoetbal?
"Betaald voetbal kan niet zonder amateurvoetbal, dus beiden," zegt Jan beslist. "Maar als ik moet kiezen om naar te kijken, dan ga ik toch voor het betaalde voetbal." Daarmee onderstreept hij dat de piramide van hetNederlandse voetbal niet zonder de basis kan.
Bondscoach na Koeman?
Een vraag die de gemoederen in voetballand vaak bezighoudt: wie moet na Ronald Koeman bondscoach worden? Voor Jan is het antwoord helder: "Je moet altijd voor de beste gaan en dat is nu Arne Slot. Maar laat duidelijk zijn: de gebroeders Koeman hoeven voor mij nog niet weg."
Bitterballen en rode wijn
Voetbal gaat vaak gepaard met rituelen, snacks en drankjes. Voor Jan zijn bitterballen en een goed glas rode wijn de ideale combinatie tijdens een avond thuis.
Televisiehelden
Waar de een zich verliest in Netflix-series, zoekt Jan het dichter bij huis. "Ik kijk het liefst naar het nieuws van de dag op SBS 6 en natuurlijk Vandaag Inside." Programma’s die voor hem de dagelijkse actualiteit combineren met een flinke dosis discussie, en uiteraard veel voetbal.
Poetin voor één dag
Op de vraag wie hij zou willen zijn als hij één dag iemand anders kon zijn, antwoordt Jan zonder twijfel: "Ik blijf liever mezelf, maar als ik echt moet kiezen, dan zeg ik Poetin. Dan beëindigde ik die verschrikkelijke oorlog in één dag. Ik wél, Donald!" Een verrassend maar veelzeggend antwoord: Jan mag dan een voetbaldier in hart en nieren zijn, hij is zich ook bewust van de grotere wereldproblematiek.
Een dag zonder voetbal
"Dat is voor mij best lastig," bekent hij. "Ik kijk eigenlijk alle wedstrijden die binnen bereik zijn. En als er geen voetbal is, dan blijft de tv ook weleens gewoon uit."
Hoogtepunt als voetballer
Zijn mooiste herinnering als speler komt uit de jaren ’80. "Dat was de Noorderkrantbokaal-finale tussen CVVB en VV Bedum. Er stonden meer dan duizend mensen langs de lijn, dat was voor ons een enorm publiek." Toch eindigde die wedstrijd niet helemaal zoals hij hoopte: "Helaas heb ik die niet helemaal uitgespeeld, want ik kreeg een terechte rode kaart na een zware overtreding op John Dollenkamp. Maar ik heb wel meteen mijn excuses aangeboden. Later heb ik nog zijn zoons getraind toen ze bij de KNVB zaten. "Een anekdote die laat zien hoe klein de voetbalwereld soms is – en hoe sportiviteit uiteindelijk zwaarder weegt dan een moment van frustratie.
Vakantie? Het liefst thuis
"Door mijn werk bij de KNVB ben ik vaak van huis geweest," legt hij uit. "Daarom geniet ik het meest van gewoon thuis zijn. Bovendien woon ik fantastisch, dus waarom zou ik weggaan?"
Sportkleding boven alles
Mode is aan Jan niet besteed. "Ik draag het liefst sportkleding. Alles wat makkelijk zit eigenlijk." Een echte man van de praktijk.
Muziek en huisdieren
Zijn favoriete lied om uit volle borst mee te zingen is
Kayleigh van Marillion. Dat heeft ook een grappig bijeffect in huis: "Mijn poes heet Kayleigh, en die vliegt dan meteen de trap op als ik meezing." Bands als U2 en Simple Minds behoren eveneens tot zijn favorieten ,klassieke namen die, net als Cruijff in het voetbal, tijdloos zijn.
Films en games
Films kijkt Jan niet. "Wordt een kort antwoord: ik kijk geen films." Ook met games of gezelschapsspellen heeft hij weinig. "Geen enkele," klinkt het resoluut.
Zondag is voetbal
Een luie zondag besteedt hij op de meest logische manier: "Voetbal kijken op ESPN. Dat is voor mij puur genieten."
Politiek en maatschappij
Over politiek zegt hij: "Politici moeten niks. Iedereen heeft zijn eigen standpunten en stijl om dit naar voren te brengen. Ik kies gewoon wat het beste bij mij past." Toch kan hij een knipoog niet laten: "Vanuit visueel oogpunt krijgt Ingrid Coenradie dit jaar een lichte voorsprong bij de verkiezingen." Op de vraag of de problemen in Nederland desastreus of oplosbaar zijn, antwoordt hij optimistisch: "Met de juiste mensen is alles oplosbaar."
Vuurwerk
Het jaarlijkse vuurwerkdebat laat hem niet koud. "Van mij hoeft een verbod niet, maar gun ieder zijn pleziertjes. Nieuwjaarsnacht tussen 00.00 en 01.00 een uur gedogen, en verder een verbod."
Johan Cruijff, met afstand de beste
Zijn favoriete voetballer? Daar hoeft Jan geen seconde over na te denken. "Johan Cruijff, en dan ook nog met grote afstand. Tel alle kwaliteiten van Messi, Maradona en Ronaldo bij elkaar op en vermenigvuldig dat met twee: dan komen ze pas op de helft van Cruijff. Ik heb het voorrecht gehad hem nog in het echt te zien spelen. Wat een fenomeen." Het respect en de bewondering in zijn stem laten weinig ruimte voor discussie: voor Jan is en blijft Cruijff de maat der dingen.
Slotgedachte
Na twintig vragen is duidelijk dat Jan ten Caat niet alleen een voetbalman pur sang is, maar ook een nuchtere en relativerende denker. Van bitterballen en rode wijn tot wereldpolitiek en vuurwerkverboden, bij hem komt het altijd terug op passie, eerlijkheid en betrokkenheid. En boven alles: de liefde voor het spelletje dat hem al zijn hele leven drijft.
