Geen woorden maar daden: het amateurvoetbal staat op een kruispunt

Geschreven door Johan Staal op . Geplaatst in Rond de bal

Het bericht dat Be Quick ’28 onlangs zijn JO9-1 en JO9-2 per direct uit de competitie moest terugtrekken, sloeg in als een bom. Niet vanwege de sportieve gevolgen, zie de link https://www.facebook.com/share/1Ch3ydk5Ng/ , maar vanwege de reden erachter. Het gedrag van ouders. Volwassen mensen die zich zó misdroegen dat een bestuur geen andere uitweg meer zag dan kinderen de competitie te ontnemen waar zij zóveel plezier aan beleven. Het is even dapper als triest, een besluit dat ons allemaal een spiegel voorhoudt.





johan 2

We praten vaak over ‘het mooie spelletje’, over plezier, ontwikkeling, kameraadschap. Maar wat blijft er van die idealen over als langs de lijn volwassenen zich gedragen als opgefokte hooligans, alsof een partijtje 7-tegen-7 tussen achtjarigen van levensbelang is? Het bestuur van Be Quick ’28 heeft laten zien wat leiderschap betekent: niet blijven praten tegen dovemansoren, maar daadwerkelijk ingrijpen. Niet meer schipperen, maar de rug recht houden. Geen woorden maar daden.

Kort lontje, groot probleem

Wie de sportpagina’s van de afgelopen jaren leest, ziet een schrikbarende trend. Incidenten stapelen zich op: scheidsrechters die worden belaagd, grensrechters die worden bedreigd, spelers die worden uitgescholden door ouders die het allemaal beter weten. Het beeld is duidelijk: de lontjes worden steeds korter, of zijn zelfs helemaal verdwenen. Het roept pijnlijke herinneringen op aan 3 december 2012, de dag dat grensrechter Richard Nieuwenhuizen het leven liet na mishandeld te zijn bij een jeugdwedstrijd. Dertien jaar geleden inmiddels, maar het lijkt alsof de voetballerij er niets van heeft geleerd. Natuurlijk, er kwamen acties, protocollen en mooie woorden. Maar kijk om je heen, luister naar de verhalen, en je ziet dat de wortel van het probleem nooit is uitgeroeid. Sterker nog: de afgelopen jaren lijkt de situatie verergerd. Corona wordt te pas en te onpas aangehaald als excuus. Alsof een pandemie ons recht gaf om ons fatsoen aan de kapstok te hangen en nooit meer terug te pakken.

De verantwoordelijkheid van ouders

We moeten het beestje bij de naam noemen: het zijn te vaak de ouders die het verpesten. Niet de kinderen, die met glimmende ogen het veld op rennen om een doelpunt te maken of gewoon lekker te voetballen. Nee, het zijn de volwassenen langs de lijn die hun eigen teleurstellingen, dromen en frustraties projecteren op hun zoon of dochter. Die denken dat elke dribbel scoutrapporten oplevert en dat elke scheidsrechterlijke beslissing een complot is tegen hun kind. Wat vergeten wordt, is dat die kinderen helemaal niet beter gaan voetballen van geschreeuw, gescheld of ruzies langs de lijn. Integendeel, ze verliezen plezier, raken gespannen en haken uiteindelijk af. En dat terwijl we in het amateurvoetbal al kampen met dalende ledenaantallen en een schrijnend tekort aan vrijwilligers hoewel de KNVB ons anders wil doen laten geloven.

Clubs met ruggengraat

Daarom verdient Be Quick ’28 lof. Het bestuur koos voor de moeilijke weg: niet de kinderen de schuld geven, maar duidelijk maken dat de maat vol is. Dat ouders die zich misdragen, niet langer kunnen wegkomen met een halfslachtige waarschuwing of een “volgende keer beter”. Het besluit zal pijn doen, zeker bij de spelers die er part noch deel aan hebben. Maar soms moet je een wond schoonmaken om erger te voorkomen. Het is te hopen dat meer clubs dit voorbeeld volgen. Dat er besturen zijn die beseffen dat het bewaken van normen en waarden belangrijker is dan drie punten, een kampioenschap of een mooi seizoensoverzicht op Facebook. Het vraagt lef om leden tegen de schenen te schoppen, maar wie dat niet durft, ziet uiteindelijk zijn club van binnenuit worden uitgehold.

Scheidsrechters als mikpunt

Een ander punt dat steeds terugkomt: de scheidsrechter. Zonder hen geen wedstrijden, en toch zijn ze vaak het mikpunt van frustratie. Vrijwilligers die hun zaterdag opofferen om kinderen te laten spelen, krijgen te maken met scheldkanonnades en soms zelfs fysiek geweld. Is dat normaal? Is dat de samenleving die we willen zijn? Als we niet oppassen, is er straks helemaal niemand meer die fluit. En dan kunnen ze allemaal naar huis.

Tijd voor een cultuuromslag

Het amateurvoetbal staat op een kruispunt. Blijven we accepteren dat wangedrag ‘erbij hoort’, of durven we een cultuuromslag te maken? Het begint met duidelijke regels: nul tolerantie voor agressie, schelden of intimideren. Niet voor de bühne, maar in de praktijk. Ouders die zich misdragen? En verbod voor de club, desnoods royement. Klinkt hard, maar het is harder om kinderen hun plezier af te nemen. Daarnaast vraagt het om een gezamenlijke aanpak. KNVB, clubs, vrijwilligers, maar ook wij als ouders en supporters. We hebben allemaal de verantwoordelijkheid om het goede voorbeeld te geven. Want kinderen doen wat ze zien, niet wat je zegt.

Hoopvolle signalen

Gelukkig zijn er ook lichtpuntjes. Clubs die langs de lijn gedragsregels zichtbaar ophangen. Verenigingen die ouders bewust betrekken bij de waarden en normen van de club. Besturen die de stoute schoenen aantrekken en duidelijk stelling nemen. En ja, Be Quick ’28 had het lef om door te pakken. Dat zijn hoopvolle signalen.

Tot slot

Het is triest dat kinderen van acht jaar de dupe moeten zijn van volwassen onvermogen. Maar misschien is dit wel precies de wake-upcall die het amateurvoetbal nodig heeft. Want hoe vaak moeten we nog lezen over scheidsrechters die worden aangevallen? Hoeveel Richard Nieuwenhuizens moeten er nog vallen voordat we écht zeggen: tot hier en niet verder? Het amateurvoetbal is van ons allemaal. Laten we dat koesteren. En laten we het beschermen, met hand en tand. Be Quick ’28 heeft het voorgedaan. Nu is het aan de rest van Nederland om te volgen.